संपादकीय दहावी किंवा बारावी ही विद्यार्थ्यांच्या आयुष्यातील एक महत्त्वाची वळणदिवस असते. यानंतर पुढे काय करावे? कोणता अभ्यासक्रम निवडावा? कोणती दिशा योग्य ठरेल? असे अनेक प्रश्न विद्यार्थ्यांच्या आणि पालकांच्या मनात निर्माण होतात. योग्य मार्गदर्शनाच्या अभावामुळे अनेकदा चुकीचे निर्णय घेतले जातात, जे भविष्यात अडचणी निर्माण करतात. त्यामुळे यानंतरचे करिअर निवडताना विचारपूर्वक आणि समजूतदारपणे पावले उचलणे आवश्यक आहे.
दहावी नंतरचे पर्याय
दहावी उत्तीर्ण केल्यानंतर सर्वसाधारणपणे तीन प्रमुख प्रवाह उपलब्ध असतात:
- कला (Arts): ज्यांना भाषाशास्त्र, इतिहास, मानसशास्त्र, सामाजिक शास्त्र यामध्ये रस आहे, त्यांनी कला शाखा निवडावी. पत्रकारिता, प्रशासन, शिक्षण, सामाजिक कार्य, मानसशास्त्र अशा अनेक क्षेत्रांमध्ये संधी उपलब्ध असतात.
- विज्ञान (Science): डॉक्टर, इंजिनिअर, फार्मासिस्ट, आयटी प्रोफेशनल होण्याची इच्छा असल्यास विज्ञान शाखा निवडणे योग्य. यामध्ये PCM (Physics, Chemistry, Math) किंवा PCB (Physics, Chemistry, Biology) हे गट निवडावे लागतात.
- वाणिज्य (Commerce): व्यवसाय, बँकिंग, लेखापरीक्षण, व्यवस्थापन यामध्ये रुची असणाऱ्यांसाठी वाणिज्य हा उत्तम पर्याय आहे. B.Com, CA, CS, MBA यांसारख्या संधी येथे उपलब्ध आहेत.
याशिवाय डिप्लोमा कोर्सेस, ITI (औद्योगिक प्रशिक्षण संस्था), कौशल्य आधारित अभ्यासक्रम हेही चांगले पर्याय आहेत, जे थेट नोकरीकडे घेऊन जातात.
बारावी नंतरचे पर्याय
बारावीनंतर विद्यार्थ्यांना आपल्या गटानुसार पदवी अभ्यासक्रम निवडता येतो:
- सायन्स: B.Sc., B.Tech, MBBS, B.Pharm, BCA, Nursing इ.
- कॉमर्स: B.Com, BBA, BMS, CA, CS, CMA
- आर्ट्स: BA, Journalism, Mass Communication, Law, Hotel Management
जर एखाद्या विद्यार्थ्याला शिक्षणाच्या जोडीला कौशल्य विकसित करायचे असेल, तर व्होकेशनल कोर्सेस, डिजिटल मार्केटिंग, ग्राफिक डिझायनिंग, फॉरेन लँग्वेज कोर्सेस हेही चांगले पर्याय ठरतात.
करिअर निवडताना आपली रुची, क्षमता, आणि भविष्यातील उद्दिष्टे लक्षात घेणे सर्वात महत्त्वाचे आहे. कोणत्याही दबावामुळे निर्णय घेण्याऐवजी, शिक्षक, पालक आणि करिअर मार्गदर्शक यांच्याशी चर्चा करून योग्य दिशा निवडावी. कारण, शिक्षणाच्या प्रत्येक टप्प्यावर घेतलेला निर्णय तुमच्या आयुष्याचा पाया ठरतो.
